Θεματικοί Κύκλοι για την Έκθεση: Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης

ΚΕΙΜΕΝΟ: Απέχθεια και λατρεία για τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης

Η κακώς εννοούμενη δημοκρατία τους και το πόσο αλάνθαστα καταγράφουν το σφυγμό του κόσμου

Του ΒΑΓΓΕΛΗ ΡΑΠΤΟΠΤΟΥΛΟΥ συγγραφέα

Πρώτα τα άσχημα νέα. Τόσο στις ενημερωτικές και στις υπόλοιπες ιστοσελίδες όσο και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης υπάρχει μια κακώς εννοούμενη δημοκρατία. Αναφέρομαι στα γραπτά σχόλια που έχουν τη δυνατότητα να κάνουν οι επισκέπτες των ιστότοπων ή οι χρήστες του φέισμπουκ και του τουίτερ.

Παρ' ότι υποτίθεται ότι τα υβριστικά σχόλια διαγράφονται, συνήθως συναντάς δεκάδες, κάποτε και εκατοντάδες. Υβριστικά σχόλια, κακοπροαίρετα, ειρωνικά, χλευαστικά, απαξιωτικά, χολερικά, συκοφαντικά, πρόχειρα, επιπόλαια ή άσχετα, τα οποία και συνοδεύουν το κείμενο που τα ενέπνευσε, ως μόνιμα παραρτήματα ή αποφύσεις του.

Ως επί το πλείστον, οι συντάκτες όχι μόνο των άρθρων, αλλά ακόμη και των ποικίλων αναρτήσεων, επεξεργάζονται τα κείμενά τους και διατυπώνουν οργανωμένα τις σκέψεις τους. Οχι, όμως, και οι συχνά πυκνά ανώνυμοι σχολιαστές τους.

Κατά βάση, πρόκειται για διαμετρικά αντίθετες ποιότητες. Οι πρώτοι εκφράζουν έναν δημόσιο λόγο, όπως θα έκαναν σε μια συνέντευξη ή σε μια διάλεξη μπροστά σε κοινό. Οι δεύτεροι θυμίζουν μερικές φορές τα γιούχα και τις βρισιές στις κερκίδες των γηπέδων.

Ωστόσο, η κυριολεκτική μάστιγα των σχολιασμών (που αναρωτιέμαι γιατί οι διαχειριστές των ιστοσελίδων ή των προφίλ των κοινωνικών δικτύων δεν τα διαγράφουν) δεν μας δίνει τη συνολική, την πλήρη εικόνα. Υπάρχουν ευτυχώς και τα καλά νέα, που βαραίνουν αποφασιστικά στη ζυγαριά.

Εννοώ, κυρίως, το φέισμπουκ, του οποίου είμαι δραστήριος χρήστης εδώ και ενάμιση χρόνο. Μπορεί το φέισμπουκ, όπως κατηγορούν κι αυτό και το τουίτερ, να μην είναι η αληθινή ζωή, και δεν είναι. Ομως, γιατί θα πρέπει να το χρησιμοποιεί κανείς ως υποκατάστατό της, ή και να το συγκρίνει καν μαζί της; Ακόμη και σήμερα που, λόγω της οικονομικής κρίσης, η μισή Ελλάδα έχει καταφύγει στα σόσιαλ μίντια.

Νιώθω ευγνωμοσύνη απέναντι στο φέισμπουκ, που για μένα παραμένει ένα σύγχρονο εργαλείο. Πώς θα μπορούσε κανείς να απορρίψει εργαλεία επικοινωνίας όπως το τηλέφωνο ή το ραδιόφωνο; Απαξ και εφευρέθηκαν και διαδόθηκαν, το τρένο δεν γυρίζει, δεν θα γυρίσει μάλλον ποτέ πίσω.

Μέσω του φέισμπουκ ενημερώνομαι. Αλλιώτικα απ' ό,τι με τα συμβατικά μέσα. Οι ψηφιακοί μου φίλοι ξεσκαρτάρουν τα πιο ενδιαφέροντα άρθρα του Τύπου, γραπτού και ηλεκτρονικού, για χάρη μου. Ή τα ανάλογα βίντεο που κυκλοφορούν στο Διαδίκτυο.

Κυρίως, όμως, πιάνω το σφυγμό του κόσμου παρακολουθώντας τις αναρτήσεις ή τις συζητήσεις που διεξάγονται στον επιλεγόμενο «ρουφιάνο» (αυτό είναι το λαϊκό παρατσούκλι του φέισμπουκ). Αφού εκεί όλα καταγράφονται, και μάλιστα οικειοθελώς.

Αυτόν το σφυγμό δεν θα μπορούσε να τον συλλάβει κανείς διά ζώσης, όσους γνωστούς και φίλους κι αν συναναστραφεί. Οι φίλοι στη ζωή λένε άλλα πράγματα, δεν κάθονται να διατυπώσουν γραπτά τις απόψεις τους επί παντός επιστητού, και οπωσδήποτε είναι πάντα σαφώς λιγότεροι από τους εικονικούς φίλους των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.

Το να περιφέρεσαι και να διαβάζεις τις αναρτήσεις και τις συζητήσεις στο φέισμπουκ μοιάζει με το να στήνεις αυτί σ' ένα καφενείο και να κρυφακούς τις κουβέντες και τις εξομολογήσεις ενός απίθανου αριθμού συμπολιτών σου. Θυμίζει ακόμη τα πηγαδάκια που στη Μεταπολίτευση γεννιούνταν αυθόρμητα στην πλατεία Ομονοίας ή έξω από το Πολυτεχνείο, εκεί όπου άναβαν οι πολιτικές αψιμαχίες άγνωστων μεταξύ τους ανθρώπων.

Η αλήθεια είναι ότι, ειδικά το φέισμπουκ, βρίθει και από ανόητη φλυαρία, εικόνες με καρδούλες, μπουκέτα από τριαντάφυλλα και εξωτικά ηλιοβασιλέματα. Ταυτόχρονα, όμως, περιλαμβάνει και μια ανεκτίμητη αποτύπωση της τρέχουσας ψυχικής, κοινωνικής και πολιτικής διάθεσης απίστευτα πολλών συγχρόνων μου. Αναμφισβήτητα πρόκειται για τη βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας των ημερών μας, ευτελή και εφήμερη σε σύγκριση μ' εκείνη της αρχαιότητας, αλλά εξίσου μοναδική και αχανή.

Τέλος, ας μην ξεχνάμε και τη δυνατότητα που σου δίνει το φέισμπουκ να αναγγείλεις δωρεάν μέσα απ' αυτό τη δουλειά σου, μια δυνατότητα που δικαίως του έχει απονείμει το χαρακτηρισμό «η διαφήμιση του φτωχού».

Ελευθεροτυπία, Τρίτη 29 Οκτωβρίου 2013

ΚΕΙΜΕΝΟ: Ανθρώπινα τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης;

Πόσο «ανθρώπινα» είναι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης; Σαφώς προάγουν την πολυσυλλεκτικότητα, τον διάλογο, την πρόσβαση και το δικαίωμα του καθένα μας στην «πληροφορία». Όμως πόσο «ανθρώπινα» είναι, κατά πόσο ευαισθητοποιούν τον συνάνθρωπο και σε τι βαθμό; Ένα like, μια άποψη, ένα σχόλιο, ένας σηκωμένος ή ανεστραμμένος αντίχειρας, αποτελούν σημάδια κοινής ή όχι τοποθέτησης, όσον αφορά την «πληροφορία». Μέχρι την ταχύτατη εισροή στο διαδίκτυο της επόμενης «πληροφορίας», που αντικαθιστά την προηγούμενη. Ένας φαύλος κύκλος επισπευσμένης αποσπασματικότητας.

Πριν από μια βδομάδα ένας 60χρονος άνδρας πήδηξε στο κενό από το μπαλκόνι του διαμερίσματός του. Το διαμέρισμα ήταν ιδιόκτητο και βρισκόταν στον πέμπτο όροφο. Ο γκριζομάλλης άνδρας κρατούσε την στιγμή εκείνη από το χέρι την ενενηντάχρονη μητέρα του. Πηδήξανε μαζί στο κενό, ή πρώτα την έσπρωξε και έπειτα το σώμα του ακολούθησε την δική της τροχιά. Ίσως να της είπε πως θα πάνε βόλτα. Θα τον πίστεψε και θα τον ακολούθησε. Δεν θα μπορούσε να κάνει διαφορετικά. Είχε Alzheimer και βεβαρημένο ιατρικό ιστορικό. Ήταν προφανώς συνηθισμένη σε μια οικεία ρουτίνα.

Μια μέρα πριν, ο ίδιος άνδρας είχε εκφράσει την απόγνωσή του σε μουσική ιστοσελίδα στίχων. Θέλησε να μοιραστεί το φορτίο που τον βάρυνε. Βίωνε το άγχος της καθημερινής οικονομικής επιβίωσης και την συναισθηματική φόρτιση και απελπισία που φέρνουν τα συσσωρευμένα προβλήματα υγείας, της μητέρας του γι’ αρχή και επιπρόσθετα τα δικά του. Κι όλο αυτό μέσα σ’ ένα γενικότερο περιβάλλον απαισιοδοξίας.

Τα ηλεκτρονικά σχόλια συμπαράστασης των χρηστών της εν λόγω ιστοσελίδας δεν απέτρεψαν το μοιραίο γεγονός. Το περιστατικό αναρτήθηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, λίγες ώρες μετά το συμβάν. Όπως είθισται σε τέτοιες περιπτώσεις, οι ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης πήραν φωτιά, το συμβάν πολλαπλασιάστηκε και παραλλάχθηκε, λιγότερο ή περισσότερο, μέσα σε μια δυναμική αλυσιδωτή αντίδραση, που όμως κράτησε λίγο. Ο κάθε χρήστης έδωσε τη δική του εξήγηση, έκανε την προσωπική του ανάλυση, αναθεμάτισε το πολιτικό και οικονομικό σύστημα, έβαλε τον εαυτό του στην θέση του αυτόχειρα, συμφώνησε ή διαφώνησε με την επιλογή του, κατέληξε σε ένα καταγγελτικό ή όχι συμπέρασμα, και έπειτα σιώπησε.

Μια ανθρώπινη ιστορία, μεσούσης της οικονομικής, πολιτικής, και κοινωνικής κρίσης, ιδιωτικοποιήθηκε εις πολλαπλούν, τόσο, ώστε το ίδιο γεγονός να χάσει την σημασία του, σαν μια λέξη που καθώς επαναλαμβάνεται ακατάπαυστα παύει να έχει ξέχωρες ιδιότητες, χάνει το νόημά της, και μετατρέπεται σε μια ακατάληπτη σειρά από σύμφωνα και φωνήεντα, που στη συνέχεια αναπόφευκτα θα σιγάσουν. Έτσι, η διπλή αυτοκτονία, έγινε ένα ακόμη συμβάν στα τόσα, μια πολυμεταχειρισμένη διατύπωση, κάτι που έφθινε μέσα από την άκρατη και άκριτη επανάληψη, μια ακόμη πληροφορία με ολιγόπνοη διάρκεια.

                                                            Κάλλια Παπαδάκη, protagon. gr, 4 Iουνίου 2012

ΚΕΙΜΕΝΟ: Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης εργαλείο για αναζήτηση εργασίας

Καθοριστικό ρόλο στη στελέχωση επιχειρήσεων αλλά και στην εύρεση εργασίας διαδραματίζει πλέον, η «ψηφιακή φήμη». Επτά στους 10 εργοδότες χρησιμοποιούν κυρίως το LinkedIn και το Facebook για την επιλογή ανθρώπινου δυναμικού, ενώ 5 στους 10 υποψήφιους αναζητούν εργασία μέσω αυτών.

Τον ολοένα και καθοριστικότερο ρόλο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στην αναζήτηση εργασίας και στην επιλογή ανθρώπινου δυναμικού καταγράφει μελέτη της Adecco σε συνεργασία με το Catholic University of Milan της Ιταλίας.

Περισσότεροι από 17.000 υποψήφιοι και πάνω από 1.500 εργοδότες από 24 χώρες συμμετείχαν στην έρευνα, σύμφωνα με την οποία το 53% των διαδικασιών αναζήτησης και πρόσληψης εργαζομένων, το 2013 πραγματοποιήθηκε με τη χρήση ή και την αξιοποίηση του Διαδικτύου. Το ποσοστό για το 2014 αναμένεται να ανέλθει στο 61%. Επτά στους 10 εργοδότες δήλωσε ότι χρησιμοποιούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στη διαδικασία επιλογής ανθρώπινου δυναμικού και 5 στους 10 υποψηφίους απάντησαν πως τα χρησιμοποιούν στην αναζήτηση εργασίας. Στην Ελλάδα το ποσοστό των υποψηφίων που αναζητούν εργασία μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης ανέρχεται στο 65%. Επιπλέον, το 34% των υποψηφίων στην Ελλάδα δηλώνει πως τουλάχιστον μια φορά κάποιος εργοδότης τούς προσέγγισε μέσω ενός από τα κανάλια κοινωνικής δικτύωσης και το 6% αυτών έλαβε μάλιστα και προσφορά εργασίας. Τα αντίστοιχα ποσοστά της παγκόσμιας μελέτης είναι 30% και 9%.

Η μελέτη επιβεβαιώνει επίσης ότι η φήμη των υποψηφίων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης παίζει σημαντικό ρόλο και οι εργοδότες χρησιμοποιούν σε μεγάλο βαθμό τα κοινωνικά δίκτυα για να την αξιολογήσουν. Για τον σκοπό αυτό, η χρήση του LinkedIn σε παγκόσμιο επίπεδο αλλά και στην Ελλάδα παραμένει κυρίαρχη (68% σε παγκόσμιο επίπεδο, 48% στην Ελλάδα), αλλά και το Facebook είναι επίσης σημαντικό (52% σε παγκόσμιο επίπεδο, 25% στην Ελλάδα).

Περίπου 1 στους 3 εργοδότες παραδέχεται ότι έχει απορρίψει έναν πιθανό υποψήφιο εξαιτίας του περιεχόμενου ή των εικόνων που δημοσιεύτηκαν στο προφίλ του.

Η Καθημερινή, 24.09.2014

Θεματικοί Κύκλοι για την Έκθεση: Διαδίκτυο

 ΚΕΙΜΕΝΟ: Internet

Πολύς λόγος γίνεται τα τελευταία χρόνια για το Internet. Ένας όλο και πιο μεγάλος αριθμός ανθρώπων συνδέεται στο δίκτυο. Βρίσκουμε όλη την γκάμα των συναισθημάτων: από τη λατρεία προς τις νέες ψηφιακές τεχνολογίες, έως τον τρόμο και τη δαιμονολογία για το « ζοφερό » μέλλον που επιφυλάσσεται στον άνθρωπο. Δύο προσεγγίσεις εξίσου υπερβολικές που εδράζονται και οι δύο σε μια αντίληψη αυτονόμησης της τεχνολογίας από το δημιουργό της. Νομίζω ότι θα ήταν πολύ πιο χρήσιμο να προσγειώσουμε τη συζήτηση στις πραγματικές της διαστάσεις, στην ιστορική αφετηρία των νέων ψηφιακών τεχνολογιών και ειδικά του Internet, στις αλλαγές που επέρχονται στη ζωή του ανθρώπου, στα προβλήματα που ενδεχομένως δημιουργούνται.

Πρώτα απ' όλα ας προσπαθήσουμε να περιγράψουμε συνοπτικά το Internet και ειδικότερα τον παγκόσμιο ιστό (Web). Ας φανταστούμε τον κυβερνοχώρο ως μια τεράστια έκθεση. Ο κάθε «εκθέτης» δημιουργεί το δικό του περίπτερο (site) που καταχωρείται σε μία διεύθυνση (www. address). Ο χρήστης του διαδικτύου, μέσα από τους τηλεπικοινωνιακούς διαδρόμους επισκέπτεται αυτήν την άυλη, διαρκή και παγκόσμια ψηφιακή έκθεση. Περνά από διάφορα sites, επικοινωνεί με τον «εκθέτη», και βεβαίως μπορεί να «κατεβάσει» πληροφοριακό υλικό. Αρκεί να έχει εξασφαλίσει την είσοδο του μέσω ενός προμηθευτή (provider) σύνδεσης στο Internet.

Αν στο ζευγάρι τηλεφώνου - υπολογιστή προσθέσουμε και την τηλεόραση έχουμε μια τεχνολογική συνένωση που αλλάζει δραστικά την όψη των επικοινωνιών. Σ' αυτό το λαβυρινθώδες τοπίο δημιουργούνται οι περίφημες «λεωφόροι της επικοινωνίας», για τη στρατηγική σημασία των οποίων δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία. Μόνο που η σκληρή οικονομική μάχη που γίνεται για τον έλεγχό τους έχει σαν κύριο αντικείμενο - τουλάχιστο προς το παρόν - τον έλεγχο του τηλεφώνου και της τηλεόρασης και πρόσφατα την παραγωγή νέων ψηφιακών προϊόντων. Εν τω μεταξύ η εμπορευματοποίηση του Internet, ως επικοινωνιακού μέσου, έχει ήδη αρχίσει. Οι διαφημιστές διαμορφώνουν την πολιτική προβολής των προϊόντων τους μέσα από αυτό, ενώ ορισμένοι σχεδιαστές στρατηγικής ονειρεύονται τον πλήρη έλεγχο του δικτύου.

Οι κοινωνικές ανακατατάξεις που προκαλούνται από την ανάπτυξη του νέου ψηφιακού κόσμου είναι ραγδαίες και ευρύτατες. Η εργασία και η απασχόληση υφίστανται τραυματικό σοκ, με την αλλοίωση των συνθηκών εργασίας και την απώλεια πολλών θέσεων εργασίας. Η παιδεία και ο πολιτισμός αλλάζουν όψη, αφού οι δυνατότητες απόκτησης γνώσεων αλλά και επικοινωνίας πολλαπλασιάζονται και παγκοσμιοποιούνται. Στη συγκρότηση της « κοινωνίας της πληροφορίας» τα δίκτυα λειτουργούν ως μια νέα « αγορά ». Οι πολίτες και οι οργανώσεις τους έχουν περισσότερα μέσα στη διάθεση τους, για να ακουστεί η φωνή τους. Ίσως μάλιστα αυτή να είναι η σημαντικότερη ποιοτική αλλαγή που επέρχεται: η δυνατότητα ενός μεγάλου πλήθους ατόμων να εκφραστούν. Ορισμένοι βλέπουν τη διεύρυνση της δημοκρατίας χάρη στις δυνατότητες των νέων ψηφιακών μέσων, δικτύων και πολυμέσων, ενώ κάποιοι υπεραισιόδοξοι μιλούν για ηλεκτρονική δημοκρατία.

Εντούτοις οι παγίδες και οι κίνδυνοι είναι πολλοί. Η ανάπτυξη της κυβερνοοικονομίας με την αύξηση του όγκου των ανταλλαγών άυλων τίτλων αλλά και στοιχείων και πληροφοριών δημιουργεί σοβαρό προβληματισμό σε τρεις τουλάχιστο τομείς: το ηλεκτρονικό κλείδωμα, τα πνευματικά δικαιώματα και το ηλεκτρονικό χρήμα. Οι δυνατότητες παραποίησης της πληροφορίας και χειραγώγησης της πληροφόρησης μπορούν να δημιουργήσουν νέες μορφές υποτέλειας.

Τέλος θα έπρεπε να εξετάσει κανείς, παράλληλα με τη διερεύνηση των μακροπρόθεσμων πολιτικο - κοινωνικών επιπτώσεων, ορισμένα επιμέρους μεν αλλά πρακτικά και πιο άμεσα ερωτήματα: είναι αναπότρεπτη η κυριαρχία της αγγλικής γλώσσας στα δίκτυα; ποια είναι η σχέση του Internet με την εκπαίδευση; μπορεί η τεχνολογία να φέρει πιο κοντά τις φτωχές με τις πλούσιες χώρες;

LE MONDE diplomatique,

ελληνική έκδοση του Maniere de voir,

τεύχος 11, To αφιέρωμα της έκδοσης.

ΠΑΡΑΤΗΤΗΣΕΙΣ

Α. Να αποδώσετε περιληπτικά το κείμενο (100-120 λέξεις)

Β1. «Ορισμένοι βλέπουν τη διεύρυνση της δημοκρατίας χάρη στις δυνατότητες των νέων ψηφιακών μέσων, δικτύων και πολυμέσων, ενώ κάποιοι υπεραισιόδοξοι μιλούν για ηλεκτρονική δημοκρατία.»: να αναπτύξετε το περιεχόμενο της φράσης σε μια παράγραφο 70-90 λέξεων.

Β2. Να εντοπίσετε τη δομή και τον τρόπο ανάπτυξης της δεύτερης παραγράφου.

Β3. Να γράψετε μια (1) συνώνυμη για καθεμιά από τις υπογραμμισμένες λέξεις του κειμένου.

Β4. Ποιος ο ρόλος των ερωτήσεων στην τελευταία παράγραφο του κειμένου;

ΚΕΙΜΕΝΟ: ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ ΣΤΟ ΙΝΤΕΡΝΕΤ

  Πριν από λίγες µέρες περισσότεροι από 3 εκατοµµύρια άνθρωποι, στη ζεστασιά του σπιτιού τους, σε διάφορες χώρες του κόσµου, µπόρεσαν πολύ εύκολα µέσω του Ίντερνετ να συνδεθούν µε το «Κάβερν Κλαµπ» του Λίβερπουλ και να απολαύσουν µία µοναδική (αριθµητικά και ποιοτικά) συναυλία ενός εκ των ιδρυτών του θρυλικού συγκροτήµατος των Μπιτλς, του Πολ Μακάρτνεϊ.

  Δεν πέρασαν, επίσης, πολλές εβδοµάδες από τότε που εκατοµµύρια άνθρωποι απ' όλον τον κόσµο µπόρεσαν πάλι από το Ίντερνετ να ακούσουν πρώτοι την καινούργια δισκογραφική δουλειά δύο σπουδαίων καλλιτεχνών της ροκ µουσικής, του Ντέιβιντ Μπάουϊ και του Στινγκ.

  Μπόρεσαν ακόµα, την ίδια στιγµή, να παραγγείλουν τους δίσκους που άκουσαν και µέσα σε πολύ λίγες µέρες να τους έχουν στο σπίτι τους σε χαµηλότερη, µάλιστα, τιµή απ' ότι θα τους αγόραζαν στα καταστήµατα δίσκων στις χώρες τους. Μέχρι τώρα, οι περισσότεροι από εµάς εδώ στην Ελλάδα στεκόµαστε απλώς στη διαπίστωση ότι «ο κόσµος αλλάζει», και µε κάπόιο δέος σύµφυτο µε δικαιολογηµένες και αδικαιολόγητες φοβίες, ατενίζουµε το µέλλον που είναι κιόλας εδώ. Δεν αλλάζει ο κόσµος. Άλλαξε ο κόσµος. Κι αυτή η αλλαγή, µε όσα µειονεκτήµατα κι αν έχει, είναι συναρπαστική.

  Η συναυλία του Πολ Μακάρτνεϊ, όπως και η παρουσίαση των νέων δίσκων του Μπάουϊ και του Στιvγκ, είναι τα ... αυτονόητα σήµερα του Ίντερνετ. Οι δυνατότητες είναι αµέτρητες και ο υπογράφων δεν είναι τόσο ειδικός για να τις αναλύσει και να τις παρουσιάσει όλες.

  Ως ένας απλός, συνηθισµένος χρήστης του Ίντερνετ τα δύο τελευταία χρόνια, τολµώ να πω ότι αυτό που πριν αρκετά χρόνια (µε λίγο θαυµασµό και πολύ φόβο) αποκαλούσαµε «παγκόσµιο χωριό ενηµέρωσης» άρχισα κιόλας να το αισθάνοµαι και ως δικό µου χωριό.

  Χωρίς ιδιαίτερες τεχνικές γνώσεις και µε ελάχιστη δαπάνη, έχω καταφέρει µέσω του Ίντερνετ να δηµιουργήσω ένα «δικό µου» χώρο, τη δική µου προσωπική εφηµερίδα όπως την ονοµάζω, που φιλοξενεί όλα εκείνα τα πράγµατα που, υποκειµενικά εννοείται, κρίνω ως σηµαντικά και απαραίτητα να γνωρίζω.

  Ένα τηλεοπτικό δίκτυο µου δίνει, όποια στιγµή θέλω, τις σηµαντικότερες διεθνείς ειδήσεις. Πέντε-έξι εφηµερίδες, της δικής µου επιλογής πάντα, µου προσφέρουν την ανάλυση των γεγονότων που µε ενδιαφέρουν. Μου προσφέρουν, επίσης, και τη δυνατότητα να ανατρέξω σε ένα αχανές αρχειακό υλικό που αφορά ένα συγκεκριµένο θέµα της τρέχουσας, όπως λέµε, επικαιρότητας. Την ίδια ώρα που ταξιδεύω σε αυτές τις σελίδες (όλες συµπυκνωµένες) στη «δική µου καθηµερινή εφηµερίδα», ακούω κλασική µουσική από έναν αγαπηµένο µου σταθµό στην Αγγλία και, εάν ακούσω κάτι που να µε συναρπάσει, µπορώ αµέσως να πληροφορηθώ περισσότερα πράγµατα γι' αυτό το κοµµάτι, να πατήσω µερικά πλήκτρα και να το έχω σε λίγες µέρες στο σπίτι µου. Ένα κονσέρτο, πρόσφατα, του τενόρου Χοσέ Γιούρα, στο «Κόβεντ Γκάρντεν», δεν το παρακολούθησα απλώς µέσω των δηµοσιευµάτων του Τύπου, αλλά είδα αποσπάσµατά του από το Δίκτυο, «έβγαλα» πολλά ενδιαφέροντα στοιχεία για τον καλλιτέχνη ... Με λίγα λόγια, αισθάνθηκα ότι ήµουν όσο πιο κοντά θα µπορούσα να είµαι στο γεγονός.

  Βλέπω κιόλας µια ανησυχία στα βλέµµατα πολλών. Και ακούω από το στόµα τους ψιθύρους για µια κοινωνία που, µέρα µε τη µέρα, κλείνεται όλο και πιο πολύ στα σπίτια της. Είναι µια πολύ µεγάλη συζήτηση αυτή, στην οποία φοβούµαι ότι οι προσωπικές συνήθειες καθώς και οι συνθήκες ζωής του κάθε ανθρώπου ξεχωριστά, παίζουν πολύ πιο σηµαντικό ρόλο από τις όποιες θεωρητικές προσεγγίσεις στο θέµα.

  Εµένα φερ' ειπείν, δεν µε κλείνει στο σπίτι το Ίντερνετ. Το άγχος της πόλης, το φοβερό κυκλοφοριακό πρόβληµα και ο πολύτιµος χρόνος που αυτό σου κλέβει, είναι αυτά που µε αναγκάζουν, όσο και αν το θέλω, να αποφεύγω να βγαίνω στην Αγορά. Το Ίντερνετ, αντίθετα, εκτός του ότι προσφέρει τη δυνατότητα (µε όλα τα αρνητικά του, ναι) να ταξιδέψεις σ' ένα κόσµο πλούσιο σε γνώσεις, σου γλιτώνει χρόνο. Σου εξοικονοµεί χρόνο (που σου στερούν οι άλλες σύγχρονες συνήθειες της ζωής σου) κι έτσι σου δίνει την πολυτέλεια και στην Αγορά να κυκλοφορείς όποτε εσύ το επιλέξεις, και να κάνεις πράγµατα που δεν έκανες πριν - να πας σε µιαν έκθεση ζωγραφικής, ένα ποδοσφαιρικό παιχνίδι, µια βόλτα, ένα σινεµά, στο γυµναστήριο.

  Για αρκετούς ανθρώπους, βέβαια, ο κοµπιούτερ έχει γίνει κάτι σαν ναρκωτικό. Υπάρχουν επίσης και πολλές «γκρίζες περιοχές» του Ίντερνετ - η πορνογραφία, η στυγνή οικονοµική εκµετάλλευση, η έλλειψη ελέγχου της αξιοπιστίας πολλών µεταδιδόµενων πληροφοριών κ.λ.π. Η µεγάλη, όµως µάζα των χρηστών του µέσου δεν είναι ούτε αρρωστηµένα εξαρτηµένη απ' αυτό ούτε και ανυποψίαστη για τις «σκιές» του.

  Φοβούµαι πως, στο τέλος αυτού του αιώνα, δεν έχουµε ακόµη συνειδητοποιήσει την πραγµατική σηµασία αυτού του µέσου. Δεκτές και απαραίτητες οι ενστάσεις και οι προβληµατισµοί. Απαράδεκτη, όµως η συνεχής καταδίκη, άνευ ορίων και άνευ όρων του Ίντερνετ και η διαρκής προσπάθεια υποβάθµισης των υπηρεσιών που προσφέρει.

Χρήστος Μιχαηλίδης, «Ελευθεροτυπία»

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

Α. Να αποδώσετε περιλητικά το κείμενο (100-120 λέξεις)

Β1. «Δεν αλλάζει ο κόσµος. Άλλαξε ο κόσµος. Κι αυτή η αλλαγή, µε όσα µειονεκτήµατα κι αν έχει, είναι συναρπαστική.»: Να αναπτύξετε σε μία παράγραφο 70-90 λέξεων το νόημα της φράσης.

Β2. Να εντοπίσετε στο κείμενο τρεις (3) λέξεις ή φράσεις με μεταφορική σημασία.

Β3. Ποιος ο ρόλος των εισαγωγικών στις παρακάτω φράσεις;

ü  «Κάβερν Κλαµπ»

ü  «παγκόσµιο χωριό ενηµέρωσης»

ü  «έβγαλα»

 Β4. Ο αρθρογράφος στο κείμενο χρησιμοποιεί το α’ ενικό  και το α’ πληθυντικό πρόσωπο. Που αποσκοπεί;

ΚΕΙΜΕΝΟ:  Το Διαδίκτυο απειλεί την τριτοβάθμια εκπαίδευση;

Η εκπαίδευση μέσω διαδικτύου (ψηφιακά μαθήματα εξ αποστάσεως, τηλεκπαίδευση, ανοιχτά διαδικτυακά μαθήματα) αποτελεί για πολλούς φοιτητές ανά τον κόσμο μια μοναδική ευκαιρία να παρακολουθήσουν δωρεάν μαθήματα από κορυφαία Πανεπιστημιακά Ιδρύματα αλλά και από κορυφαίους στο είδος τους καθηγητές.  Η νέας μορφής εκπαίδευση παρέχεται μέσω ιστοσελίδων που κατασκευάσθηκαν ειδικά για το σκοπό αυτό, όπως είναι οι Udacity και Coursera.

Σε αυτού του είδους τους ιστότοπους, ο ενδιαφερόμενος μπορεί να βρει πληροφορίες για τα προσφερόμενα μαθήματα από διάφορα Πανεπιστήμια, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται και διεθνούς φήμης όπως το Στάνφορντ, το Γέιλ, το Πρίνστον και άλλα. Αν και οι ιστοσελίδες αυτές δημιουργήθηκαν μόνο λίγους μήνες πριν, ήδη παρακολουθούν διαλέξεις μέσω αυτών 2,4 εκατομμύρια φοιτητές από 196 χώρες.

Το μόνο που χρειάζεται κανείς για να παρακολουθήσει αυτά τα ανοιχτά διαδικτυακά μαθήματα (ΜΟΟC = massive open online course) είναι θέληση, χρόνο, υπολογιστή και σύνδεση στο Ίντερνετ. Κι όλα αυτά χωρίς κόστος, χωρίς εγγραφές ή δίδακτρα.

Η δυναμική των ιστοσελίδων αυτών φαίνεται και από το γεγονός ότι το Χάρβαρντ και το ΜΙΤ ένωσαν πέρυσι τις δυνάμεις τους και δημιούργησαν το EdX. Το ΕdX είναι μια ηλεκτρονική πλατφόρμα που προσφέρει δωρεάν μαθήματα από τα δύο Πανεπιστήμια. Μέχρι στιγμής έχουν γραφτεί στο πρόγραμμα αυτό 753.000 φοιτητές από χώρες όπως η Ινδία, η Βραζιλία, το Πακιστάν και η Ρωσία.

Είναι πλέον γεγονός πως και στην Ελλάδα η συντριπτική πλειοψηφία των Πανεπιστημίων και ΤΕΙ συμμετέχει σε παρόμοια προγράμματα ανοιχτών ψηφιακών μαθημάτων, που προσφέρονται δωρεάν μέσω Διαδικτύου.

Ειδικότερα, για τον Ελλαδικό χώρο, με βάση τα στοιχεία της Ειδικής Υπηρεσίας Διαχείρισης Επιχειρησιακού Προγράμματος Εκπαίδευσης και Διά Βίου Μάθησης του Υπ. Παιδείας, τα ελληνικά Πανεπιστήμια και ΤΕΙ έχουν δηλώσει ότι σταδιακά μέχρι τα τέλη του 2015 θα προσφέρουν σε ψηφιακή μορφή τις παραδόσεις διδασκόντων τους.

Ήδη, έχουν αρχίσει να μαγνητοσκοπούνται οι παραδόσεις διδασκόντων και να αναρτώνται σε διαδικτυακή πλατφόρμα.

Η νέα αυτή μορφή δωρεάν παροχής μαθημάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που επιτρέπει στο χρήστη να επιλέγει το χρόνο και τον τόπο που θα παρακολουθήσει τα μαθήματα, έχει προκαλέσει ποικίλες αντιδράσεις στις ΗΠΑ. Το θέμα έχει προσλάβει τέτοιες διαστάσεις, ώστε πολλοί να κάνουν λόγο για μελλοντικές ριζικές αλλαγές στο χώρο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Θα μπορούσαν τα διαδικτυακά μαθήματα εξ αποστάσεως να αντικαταστήσουν τις παραδοσιακές αίθουσες των σχολών των Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων; Μήπως κινδυνεύουν τα παραδοσιακά Πανεπιστήμια να χάσουν τους φοιτητές τους από τη νέα τεχνολογία;

Πολλοί εκπαιδευτικοί και ειδικοί σε θέματα εκπαίδευσης υποστηρίζουν πως σύντομα η Ανώτατη Εκπαίδευση θα αλλάξει πρόσωπο. Η Πρόεδρος του Αμερικανικού Συμβουλίου Εκπαίδευσης, Μόλι Κορμπέτ Μπρόαντ, τόνισε ότι τα διαδικτυακά μαθήματα πρόκειται να θέσουν νέους κανόνες παιχνιδιού στο χώρο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Για τον οργανωτή της εκπαιδευτικής πολιτικής του New America Foundation, Κέβιν Κάρεϋ, η ανώτατη εκπαίδευση του μέλλοντος θα παρέχεται δωρεάν σε όλους μέσω του Διαδικτύου.

Οι επικριτές της διαδικτυακής εκπαίδευσης, από την άλλη πλευρά, υποστηρίζουν πως τέτοιου είδους μαθήματα εξ αποστάσεως δεν ανταποκρίνονται σε μεγάλο ποσοστό νέων ηλικίας 18 έως 21 ετών, διότι, απλούστατα, οι σπουδαστές επιθυμούν να ζήσουν τη φοιτητική ζωή στην πανεπιστημιούπολη και όχι απλώς να παρακολουθούν μαθήματα για κάποιο ορισμένο χρονικό διάστημα μεταξύ 5 έως 16 εβδομάδων.

Προς το παρόν τα Πανεπιστήμια του Κάνσας, του Μισούρι και του Μισούρι-Κάνσας Σίτυ είναι μερικά από τα ιδρύματα που παρακολουθούν με ενδιαφέρον την εξέλιξη των ανοιχτών διαδικτυακών μαθημάτων.

Πολλοί επευφημούν την απόφαση κορυφαίων πανεπιστημιακών μονάδων να μοιραστούν τις πνευματικές τους γνώσεις με όσους το επιθυμούν. Ενα από τα επιχειρήματα που προβάλλονται είναι πως με τον τρόπο αυτό, άνθρωποι που δεν είχαν ποτέ επαρκές εισόδημα ή την ευκαιρία να μετοικήσουν για να σπουδάσουν, μπορούν επιτέλους να λάβουν υψηλής ποιότητας εκπαίδευση. Ενα δεύτερο επιχείρημα είναι πως για αρκετούς καθηγητές τα διαδικτυακά μαθήματα θα μπορούσαν να αντικαταστήσουν τα φροντιστηριακά τα οποία δεν προσφέρουν βαθμούς. Επιπλέον, ισχυρίζονται πως θα μπορούσε κανείς να επιλέξει το πρόγραμμα σπουδών του να περιλαμβάνει μαθήματα από διαφορετικά Πανεπιστήμια ή Κολέγια και στο τέλος να δίνει κάποιου είδους εξετάσεις για να αποκτήσει το σχετικό πιστοποιητικό των δεξιοτήτων και γνώσεών του.

Η εκπαίδευση μέσω διαδικτύου ξεκίνησε το 1984 στο Παν/μιο της Νέας Υόρκης. Το 1995 τα Αμερικανικά Κολέγια προσμετρούσαν ήδη 750,000 ηλεκτρονικές εγγραφές φοιτητών που σπούδαζαν εξ αποστάσεως. Πέρυσι ο αριθμός αυτός άγγιξε τα 7 εκατομμύρια, σύμφωνα με πλήθος εκπαιδευτικών οργανώσεων σε όλον τον κόσμο.

Η νέα επανάσταση στο χώρο της εκπαίδευσης είναι γεγονός, αν και ακόμη δεν έχει υπολογισθεί ο αντίκτυπός της. Το 2011, δύο πρώην καθηγητές του Στάνφορντ παρέδωσαν μαθήματα τεχνητής νοημοσύνης μέσω διαδικτύου σε κοινό 58,000 ατόμων, αριθμός τριπλάσιος του σώματος των εγγεγραμμένων φοιτητών του Πανεπιστημίου. Αν και λιγότεροι από τους μισούς ολοκλήρωσαν τον κύκλο των μαθημάτων, έγινε εμφανές πως η εμβέλεια του νέου τύπου μαθημάτων ξεπερνούσε κάθε προηγούμενο. Οι δύο καθηγητές, Θραν και Νόρβιγκ, δημιούργησαν μετά από αυτό μία από τις πρώτες ηλεκτρονικές πλατφόρμες MOOC, την Udacity, της οποίας στόχος ήταν, όπως δήλωναν οι δημιουργοί της, να εκδημοκρατίσει την εκπαίδευση και να την κάνει προσβάσιμη και προσιτή σε μέρη του κόσμου που είναι αδύνατη μέχρι και σήμερα.

Μαζί με την Udacity, πρωτοπόροι στην τεχνολογία των διαδικτυακών μαθημάτων είναι η Coursera, η οποία είναι δημιουργία καθηγητών πληροφορικής του Παν/μιου του Στάνφορντ, και η edX, η οποία είναι το σχετικό δημιούργημα του ΜΙΤ και του Χάρβαρντ. Με τον καιρό έχουν δημιουργηθεί κι άλλες πλατφόρμες, ενώ ολοένα και περισσότερα Ιδρύματα επιθυμούν να εκσυγχρονιστούν και να παρέχουν τα δικά τους ΜΟΟC. Σήμερα 22 από τα πιο φημισμένα αμερικανικά Πανεπιστημιακά Ιδρύματα έχουν εντάξει στο εκπαιδευτικό τους πρόγραμμα και τα διαδικτυακά μαθήματα.

Βέβαια, πρέπει να διασαφηνιστεί πως οι ηλεκτρονικές πλατφόρμες των παραπάνω εταιρειών που προσφέρουν διαδικτυακά μαθήματα δεν παρέχουν πλήρη κατάρτιση για απόκτηση πτυχίου. Τα μαθήματα εξ αποστάσεως δεν βαθμολογούνται όπως επίσης ούτε προσμετρώνται οι ανάλογες διδακτικές ώρες. Το Fort Hays State University προτείνει, εντούτοις, ο φοιτητής να δίνει κάποιο ποσό στο Ιδρυμα που φοιτά ή θέλει να φοιτήσει, ώστε να παρακολουθεί τα επιλεγμένα μαθήματα μέσω διαδικτύου. Κατ’ αυτόν τον τρόπο τα μαθήματα μέσω διαδικτύου θα αναγνωρίζονται από τα κολεγιακά προγράμματα σπουδών οποιουδήποτε Ιδρύματος και θα εντάσσονται στο σύνολο του προγράμματος σπουδών που θα επιλέγει κανείς για να αποκτήσει πτυχίο. Μάλιστα το Πανεπιστήμιο σχεδιάζει ειδικό λογισμικό ώστε να ελέγχει τη διαφάνεια των εξετάσεων που θα πραγματοποιούνται μέσω διαδικτύου για το σκοπό αυτό.

Το Colorado State University -Global Campus είναι ένα διαδικτυακό Πανεπιστήμιο που ήδη προσφέρει τη δυνατότητα παρακολούθησης και εξέτασης MOOC έναντι χρημάτων. Ο φοιτητής μπορεί με εξέταστρα χαμηλότερα των 100 δολαρίων να αποδείξει έμπρακτα στην εξέταση ότι έχει αποκομίσει όλες τις επιθυμητές γνώσεις που θα λάμβανε  από ένα κανονικό παραδοσιακό μάθημα. Κάθε διαδικτυακό μάθημα αντιστοιχεί σε 350 δολάρια ανά διδακτική μονάδα.

Υπάρχουν κι άλλες μέθοδοι αξιολόγησης των διαδικτυακών μαθημάτων όπως επίσης υπάρχουν και κολοσσοί, όπως η Google, η οποία επιπλέον πουλά τα δεδομένα του φοιτητή με τη συγκατάθεσή του σε διάφορες επιχειρήσεις που ζητούν προσωπικό.

Θα μπορούσε κάποιος να αναρωτηθεί ποιο είναι το οικονομικό όφελος για τις εταιρείες που παρέχουν διαδικτυακά μαθήματα; Οι απαντήσεις ποικίλουν. Μια πιθανότητα που συζητείται είναι να ενοικιάζουν στα Πανεπιστήμια τις ηλεκτρονικές τους πλατφόρμες ή να αποκομίζουν τυχόν κέρδη από εκεί. Επιπλέον, μια δεύτερη σκέψη είναι οι εταιρείες να παρέχουν οικονομικά κίνητρα σε καθηγητές που εξετάζουν το ενδεχόμενο να υιοθετήσουν διαδικτυακά μαθήματα για να διδάσκουν την ύλη του μαθήματός τους.

Αν τα διαδικτυακά μαθήματα εξελιχθούν σε προσοδοφόρα επιχείρηση, οι ειδικοί εκτιμούν πως δεκάδες επιχειρήσεις θα αναδειχθούν για να αναλάβουν τη βαθμολόγηση των εκατομμυρίων εργασιών και εξετάσεων. Συνεργεία κινηματογραφικών παραγωγών ενδέχεται να μεταμορφώσουν τους καθηγητές, ώστε να δείχνουν και να ακούγονται καλύτερα. Κάποιοι πιστεύουν ότι οι φοιτητές θα επιλέγουν καθηγητές με περισσότερη ενέργεια, θεατρικότητα και μεταδοτικότητα, πράγμα που θα δημιουργήσει καθηγητές- διασημότητες στο μέλλον.

Ο Δρ. Απόστολος Παπαποστόλου είναι επίκουρος καθηγητής στα ΤΕΙ Αθήνας

Το Βημα, 23/10/2013

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

1.    Να γράψετε ένα συνώνυμο για καθεμιά από τις υπογραμμισμένες λέξεις του κειμένου.

2.    Να εντοπίσετε τρεις (3) φράσεις ειδικού λεξιλογίου.

3.    «Πολλοί επευφημούν [...] γνώσεων του» : Να εντοπίσετε τη δομή και τον τρόπο ανάπτυξης της παραγράφου.

4.    «Η νέα επανάσταση [...] διαδικτυακά μαθήματα»: Ποιος είναι ο τρόπος πειθούς που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. 

5.    Σε ποιο γραμματειακό είδος ανήκει το κείμενο που σας δόθηκε; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας με τρεις (3) αναφορές στο κείμενο.