"Έχεις τα πινέλα, έχεις τα χρώματα, ζωγράφισε τον παράδεισο και μπες μέσα..."

Πέμπτη 1 Ιουνίου 2017

Θεματικοί Κύκλοι για την Έκθεση: Οικογένεια

Μητέρα στα χρόνια της χολέρας
«Χαµένες µάχες». Ετσι συνόψιζε προ ημερών μια γνωστή μου εργαζόμενη μητέρα την καθημερινότητά της στην Ελλάδα του 2017. Η μητρότητα στα χρόνια της λιτότητας μοιάζει αποψιλωμένη, αποστραγγισμένη, αποστερημένη από πολλά από εκείνα που της εμφυσούν ζωή. Κανονικότητα, ασφάλεια, αυθορμητισμός, όνειρα, χρόνος, όλη αυτή η απλή, ζωογόνος «ρουτίνα» που δικαιούσαι να έχεις με το παιδί σου αναλώνεται τα τελευταία οκτώ χρόνια σε μια σειρά από ματαιώσεις, διαψεύσεις και μια υπερτροφική ηττοπάθεια.
Σύμφωνοι, οι μαμάδες του ελληνικού κραχ έχουν «φάει» μεγάλη ήττα. Λογικό, η οικονομική κρίση βλάπτει σοβαρά τις μητέρες. Και τα παιδιά. Καμία έκπληξη εδώ, η δυσθυμία και το άγχος της μητέρας είναι σχεδόν μοιραίο να μεταφυτευτούν στα τέκνα της (και εν συνεχεία στην κοινωνία). Λίαν ενδεικτικά τα στοιχεία μιας έρευνας που είχε δημοσιευθεί το 2013 στην αμερικανική επιθεώρηση «Proceedings of the National Academy of Sciences» σχετικά με τον αντίκτυπο που έχει μια παρηκμασμένη οικονομία στην οικογενειακή ζωή και ειδικότερα στη μητρική mentalité. Οι συντάκτες της έρευνας μελέτησαν τα στοιχεία της Fragile Families and Child Wellbeing Study (η οποία είχε καταγράψει τη ζωή 4.800 παιδιών που γεννήθηκαν σε 20 αμερικανικές πόλεις μεταξύ 1998 και 2000) και διαπίστωσαν ότι μεσούσης της αμερικανικής κρίσης οι μητέρες επεδείκνυαν σε πολύ μεγαλύτερη συχνότητα «αρνητική» συμπεριφορά προς τα τέκνα τους (είτε αυτό σημαίνει λεκτική είτε ακόμη και σωματική βία). Σύμφωνα μάλιστα με την καθηγήτρια της Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο Πρίνστον Σάρα Μακ Λάναχαν, εκ των συντακτών της μελέτης, η ανασφάλεια είναι χειρότερη και από την ίδια τη δυστυχία: «Οι άνθρωποι μπορούν να προσαρμοστούν στις δύσκολες συνθήκες όταν ξέρουν τι να περιμένουν, ενώ ο φόβος και η αβεβαιότητα για το μέλλον είναι πιο δύσκολα διαχειρίσιμα».
Αν µη τι άλλο, η κρίση έφερε στο φως νέες φυλές μαμάδων. Οχι ότι πριν δεν υπήρχαν, αλλά αντιμετωπίζονταν σαν «ανοίκεια σχήματα μητρότητας». Σήμερα έχουν βγει - με ορμή και σφοδρότητα - από την ντουλάπα. Eίναι οι single mothers (από επιλογή, όχι από ατυχία). Είναι οι μαμάδες του ακατάσχετου brain drain (με το FaceTime, το WhatsApp και το Viber να παίρνoυν νύχτα-μέρα φωτιά). Είναι οι άνεργες (που έπειτα από χρόνια στην αγορά κλείστηκαν βιαίως στο σπίτι· τουλάχιστον η νέα χιλιετία τούς έχει εκχωρήσει το ακρωνύμιο SAHM, stay-at-home moms, αναμφιβόλως πιο σικ από το παλαιό, μάλλον θλιβερό «οικοκυρά»). Είναι οι μαμάδες που κατέφυγαν στην υιοθεσία και απολαμβάνουν επιτέλους τη συνενοχή και όχι τη συγκατάβαση.
Είναι οι διαζευγμένες, αυτές που ξεπήδησαν από τα λίαν αιμοσταγή διαζύγια του κραχ (όταν αντιλαμβάνεσαι ότι ο συμβίος σου δεν ήταν παρά ένας business associate και πως τέλος πάντων όλα αυτά που σας έφεραν κάποτε κοντά σήμερα αφορούν εξ ολοκλήρου την Εφορία). Είναι οι υπέργηρες supermoms (εκλεκτά μέλη της διαρκώς διογκούμενης δημογραφικής ομάδας των babysitter-grandparents) που μεγαλώνουν εγγόνια και «τσοντάρουν» αγόγγυστα για τρεις γενιές (συνήθως είναι εκείνες που έχουν τις πιο αλλοπρόσαλλες εργασιακές συνθήκες και βέβαια την πιο ανηλεή εργοδοσία: «Σου έχω πει χίλιες φορές ότι δεν μου αρέσει να μπαίνει ξυπόλυτος στην αμμοδόχο της παιδικής χαράς»). Είναι οι εργαζόμενες μαμάδες multitaskers που όσο και να παίζουν στα δάχτυλα τη νέα τεχνολογία, δεν μπορούν να προβλέψουν πότε η «φάση» θα εκπυρσοκροτήσει (υπενθυμίζω τη viral μητρότητα της #MomsRock συναδέλφου Σελάνας Βροντή που ενώ βρισκόταν εσχάτως στην πρώτη ζωντανή σύνδεσή της με την Deutsche Welle μιλώντας για την Documenta είδε την αγουροξυπνημένη τρίχρονη κόρη της να μπουκάρει στο πλάνο).
Θα ήταν, βέβαια, παράλειψη να μην αναγνωρίσουμε την πολυπληθέστερη φυλή μητέρων της εγχώριας κρίσης. Είναι αυτές που πατούν επάνω στα σπασμένα γυαλιά μιας οικονομικά και ηθικά απισχνασμένης κοινωνίας για να κτίσουν την κανονικότητα της μητρότητας. Αυτές που συνεχίζουν παρά τις χαμένες μάχες.
Η supermom του ελληνικού κραχ είναι τελικά εκείνη που γιορτάζει πανηγυρικά σήμερα. Αν δεν ήταν επικίνδυνα γελοίες οι συνδηλώσεις, θα την αποκαλούσα μάνα-survivor.

Λένα Παπαδημητρίου
Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 14 Μαϊου 2017

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

1.        Σε κυριακάτικη εφημερίδα δημοσιεύτηκε το παραπάνω κείμενο. Να ενημερώσετε την τάξη σας για το περιεχόμενό του γράφοντας μια περίληψη 100 λέξεων.

2.        Να χαρακτηρίσετε με «Σωστό» ή «Λάθος» τις παρακάτω προτάσεις:

·         Η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει τόσο την εργαζόμενη μητέρα όσο και τα παιδιά.
·         Η εργαζόμενη μητέρα αντί για τη χαρά της μητρότητας βιώνει μια διάψευση προσδοκιών.
·         Η εργαζόμενη μητέρα διαχειρίζεται δημιουργικά το άγχος που βιώνει.
·         Η έλλειψη ασφάλειας και όχι η δυστυχία πυροδοτεί βίαιες συγκρούσεις στο οικογενειακό περιβάλλον.
·         Στις μέρες μας η μονογονεϊκή οικογένεια είναι θέμα επιλογής.
·         Τα ζευγάρια που αντιλήφθηκαν ότι τους ένωνε μόνο το χρήμα οδηγήθηκαν στο διαζύγιο.
·         Οι γιαγιάδες που αναλαμβάνουν την ανατροφή των εγγονιών  έχουν ελευθερία επιλογών.
·         Η πλειοψηφία των μαμάδων δεν απογοητεύεται, αλλά απολαμβάνει τη χαρά της μητρότητας.
·         Οι μαμάδες που δικαιούνται να γιορτάσουν είναι αυτές που καταφέρνουν να επιβιώσουν και να ανταποκριθούν στον ρόλο τους.

3.        «Η ανασφάλεια είναι χειρότερη και από την ίδια τη δυστυχία»: να αναπτύξετε το περιεχόμενο του αποσπάσματος σε μια παράγραφο 70-90 λέξεων.

4.        Να εντοπίσετε τη δομή και τους τρόπους ανάπτυξης της 3ης και 4ης παραγράφου.

5.        Να γράψετε ένα συνώνυμο για καθεμιά από τις υπογραμμισμένες λέξεις του κειμένου.

6.        Να εντοπίσετε πέντε (5) λέξεις-φράσεις ειδικού λεξιλογίου και να αιτιολογήσετε τη χρήση τους.

7.        Να ενοπίσετε τρεις (3) φράσεις με συνυποδηλωτική σημασία και να τις αποδώσετε στην αντίστοιχη κυριολεκτική.

8.        Να εντοπίσετε τον κυρίαρχο τρόπο πειθούς στη 2η παράγραφο του κειμένου και δυο μέσα που πιστοποιούν το είδος του.

9.        α) Να σχολιάσετε τον τίτλο του κειμένου, β) Να δώσετε έναν τίτλο χωρίς σχόλιο.


10.    α) Σε ποιο γραμματειακό είδος ανήκει το κείμενο; β) Να επισημάνετε τρία (3) γνωρίσματα που το πιστοποιούν.  

Τετάρτη 31 Μαΐου 2017

Θεματικοί Κύκλοι για την Έκθεση: Παιδεία - Εκπαίδευση

Τα πολλά σχέδια για την Παιδεία

Φτάνει πια, γκώσαμε! Κάθε υπουργός που περνάει από το Μαρούσι (και παλιότερα από τη Μητροπόλεως) κάνει και ένα εθνικό σχέδιο για την Παιδεία, το οποίο δεν είναι καν πενταετές διότι οι θητείες των υπουργών (ακόμη και σε κυβερνήσεις που μακροημερεύουν) δεν ξεπερνούν τα τρία χρόνια. Ετσι, «το λύκειο διαρκώς αναμορφώνεται», «τα φροντιστήρια ζουν τις τελευταίες μέρες τους», «η είσοδος στα ΑΕΙ γίνεται ελεύθερη», «τα πανεπιστήμια μπαίνουν σε νέες βάσεις», «τα ΤΕΙ αποκτούν τον ρόλο που τους αρμόζει», και η Ελλάδα θριαμβεύει στον... 22ο αιώνα και περισσότερο στη φαντασία μας.
Κάθε υπουργός θεωρεί καθήκον του να πειράξει τις πανελλήνιες εξετάσεις, που κατά καιρούς είναι «πανελλαδικές». Ο ένας κάνει τα τέσσερα μαθήματα έξι, κάποιος άλλος θα κάνει τα έξι εννιά, μέχρι να βρεθεί ο φιλεύσπλαχνος σοσιαλιστής που θα τα ξαναφέρει στα τέσσερα. Ετσι μένουμε αιωνίως με το ερώτημα: με δέσμες τα βάζουμε με κατευθύνσεις τα βγάζουμε, τι έχουν τα έρμα και μένουν αγράμματα;
Ο νέος υπουργός Παιδείας –ο οποίος σύμφωνα με τον κ. Αλέξη Τσίπρα μοιάζει με τον Αϊνστάιν– δεν ξεκίνησε ένα νέο (κατά Τόμας Κουν) Παράδειγμα για την Παιδεία. Αναμάσησε τα γνωστά περί «αναμόρφωσης του λυκείου, εκκινώντας από τη Β΄ και Γ΄ Λυκείου, όπου μέσα από ένα αδιάβλητο και αξιόπιστο σύστημα θα παρέχεται ένα ισχυρό εθνικό απολυτήριο ο βαθμός του οποίου θα ανοίγει χωρίς εξετάσεις την πόρτα στην τριτοβάθμια εκπαίδευση». Και μετά, όπως είναι λογικό, άρχισε να βάζει εξετάσεις στο όραμα: «Για σχολές με ζήτηση, όπως η Ιατρική, μπορεί να εφαρμόζεται ένα είδος εξετάσεων» («Καθημερινή» 9.5.2017).
Να προβλέψουμε για μία ακόμη φορά ότι και αυτό το σχέδιο θα αποτύχει; Το πρόβλημα της Παιδείας δεν είναι οι εξετάσεις, δεν είναι οι δέσμες, δεν είναι ο αριθμός των μαθημάτων. Είναι η σοβιετικού τύπου οργάνωσή της. Στην εποχή μας, ουδείς κεντρικός σχεδιασμός μπορεί να λύσει τα προβλήματα. Και αυτό γιατί οι ανάγκες από περιοχή σε περιοχή, από σχολείο σε σχολείο, είναι διαφορετικές και αλλάζουν διαρκώς. Σε αυτό το τεράστιο και δαιδαλώδες σύστημα με ένα κέντρο, αλλάζοντας απλώς μια παράμετρο για να διορθωθεί μια αρρυθμία κάπου, δημιουργούνται πολλαπλάσιες αρρυθμίες κάπου αλλού. Και μετά αρχίζει το μαρτύριο του Ταντάλου. Εκεί που μοιάζει ότι φτάνουμε στον στόχο, οι θεοί της πολυπλοκότητας ανεβάζουν τα κλαδιά των δένδρων πιο ψηλά. Για να διορθωθούν οι πρώτες αρρυθμίες από την εφαρμογή του λεπτομερούς «εθνικού σχεδίου», το υπουργείο εκδίδει νέες ρυθμίσεις. Αυτές όμως έχουν το κουσούρι των προηγούμενων. Απορρυθμίζουν άλλα σχολεία. Και δώσ’ του το γαϊτανάκι συνεχίζεται.
Το μόνο θετικό με αυτή την κυβέρνηση είναι ότι ανακοινώνει πολλά και πράττει λίγα. Επομένως, μπορούμε να ελπίζουμε ότι το νέο «σχέδιο» θα παραμείνει στα χαρτιά.
Πάσχος Μανδραβέλης, Η Καθημερινή (17/05/2017)

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
1.        Να γίνει το δομικό διάγραμμα του κειμένου.

2.        Να χαρακτηρίσετε με «Σωστό» ή «Λάθος» τις παρακάτω προτάσεις:

·           Ο αρθρογράφος
ü  αντιμετωπίζει με καυστικό ύφος τις αλλαγές στην παιδεία.
ü  πιστεύει ότι τα νέα μέτρα θα έχουν αποτελέσματα στο άμεσο μέλλον.
ü  υποστηρίζει πως το νέο σχέδιο για την παιδεία περιλαμβάνει καινοτόμες και πρωτότυπες προτάσεις.
ü  θεωρεί πως ένα ενιαίο εκπαιδευτικό σύστημα είναι εφικτό.
ü  πρεσβεύει πως οι αλλαγές δημιουργούν μόνο έναν φαύλο κύκλο.

3.        «Σε αυτό το τεράστιο και δαιδαλώδες σύστημα με ένα κέντρο, αλλάζοντας απλώς μια παράμετρο για να διορθωθεί μια αρρυθμία κάπου, δημιουργούνται πολλαπλάσιες αρρυθμίες κάπου αλλού. Και μετά αρχίζει το μαρτύριο του Ταντάλου. Εκεί που μοιάζει ότι φτάνουμε στον στόχο, οι θεοί της πολυπλοκότητας ανεβάζουν τα κλαδιά των δένδρων πιο ψηλά.»: να αναπτύξετε το περιεχόμενο του αποσπάσματος σε μια παράγραφο 80-100 λέξεων.

4.        Να εντοπίσετε τη δομή και τον τρόπο ανάπτυξης της 4ης παραγράφου.

5.        Να γράψετε ένα συνώνυμο κι ένα αντώνυμο για καθεμιά από τις υπογραμμισμένες λέξεις του κειμένου.

6.        Να εξηγήσετε τη λειτουργία των εισαγωγικών, των παρενθέσεων και της διπλής παύλας (3η §) στο κείμενο.

7.        Ποια η λειτουργία του α’ πληθυντικού προσώπου; Πώς σχετίζεται με το ύφος του κειμένου;

8.        Ποια η λειτουργία των ερωτήσεων στη 2η παράγραφο του κειμένου;

9.        α) Να σχολιάσετε τον τίτλο του κειμένου, β) Να δώσετε έναν τίτλο με αποδοκιμαστικό σχόλιο.


10.    Να επισημάνετε τρία (3) γνωρίσματα που πιστοποιούν ότι το κείμενο είναι άρθρο. 


Κυριακή 28 Μαΐου 2017

Θεματικοί Κύκλοι για την Έκθεση: Τροχαία Δυστυχήματα

Αυστηρές ποινές για το τροχαίο έγκλημα

Η ελληνική κοινωνία μοιάζει να παίρνει μια κλεφτή ματιά από μια επαναλαμβανόμενη εκατόμβη, κάθε φορά που συμβαίνει ένα τραγικό τροχαίο, όπως αυτό της προηγούμενης Κυριακής με την Πόρσε. Κι ύστερα, να ξαναγυρίζει λίγο–πολύ στα ίδια... Ολοι; Οχι βέβαια. Τέτοιες μέρες οι πληγές όσων έχασαν δικούς τους ανθρώπους στην άσφαλτο ξανανοίγουν. «Μου στοιχίζει πολύ κάθε φορά που συμβαίνει ένα ακόμα τροχαίο έγκλημα. Γιατί περί αυτού πρόκειται, δεν είναι ούτε ατυχήματα ούτε δυστυχήματα», λέει στην «Κ» ο κ. Φαίδων Καρυδάκης, αντιπρόεδρος του Πανελλαδικού Συλλόγου SOS Τροχαία Εγκλήματα (SOS T.E.).
Ο κ. Καρυδάκης έχασε το 2009 το παιδί του, τον 15χρονο Σόλωνα, που παρασύρθηκε στην Κηφισίας από αυτοκίνητο που έτρεχε με ιλιγγιώδη ταχύτητα, σε μια υπόθεση που είχε συγκλονίσει. «Σε τι με έχει αλλάξει ο θάνατος του γιου μου; Το σίγουρο είναι πως με έχει αλλάξει σαν οδηγό. Οδηγώ πάντα σα να πρόκειται στην επόμενη διασταύρωση να πεταχτεί ένα παιδί μπροστά μου», λέει ο κ. Καρυδάκης. «Η πεζογέφυρα που δημιουργήθηκε στην Κηφισίας, μετά τον θάνατο του Σόλωνα, ήταν η έμπρακτη συγγνώμη της πολιτείας για τα παιδιά που απέτυχε να προστατεύσει. Ελπίζω να μην υπάρξουν ξανά γονείς που να βιώσουν ό,τι εμείς».
Το μεγάλο θέμα που αναδεικνύουν ο κ. Καρυδάκης και ο σύλλογος SOS Τ.Ε. είναι η ουσιαστική ατιμωρησία των ασυνείδητων οδηγών. «Το 99% των θανατηφόρων τροχαίων στην Ελλάδα χαρακτηρίζεται φόνος εξ αμελείας, δηλαδή πλημμέλημα, με ανώτερη ποινή τα πέντε έτη με τριετή αναστολή. Τι μήνυμα στέλνουμε; Μπορείς να τρέχεις με 160 χιλιόμετρα μέσα στην πόλη, αλλά δεν μπορείς να σκοτώνεις πάνω από ένα παιδί κάθε τρία χρόνια! Είναι παράλογο», τονίζει ο κ. Καρυδάκης. «Μπορούμε να χαρακτηρίζουμε αμέλεια την πράξη ενός οδηγού που παραβιάζει για ώρα το όριο ταχύτητας, ή οδηγεί μεθυσμένος, ή μιλά στο κινητό, ή παραβιάζει κόκκινο σηματοδότη και προκαλεί θανατηφόρα σύγκρουση;», αναρωτιέται.
Βεβαίως τα πρόστιμα και οι ποινές δεν αποτελούν πανάκεια. Σύμφωνα με το ΙΟΑΣ, με βάση πρόσφατη μελέτη, η αύξηση των προστίμων οδηγεί σε ελαφρά μείωση των παραβάσεων, καθώς και σε ελαφρά μείωση των θανατηφόρων τροχαίων σε ποσοστό από 1%-12%. Γι’ αυτό το ζητούμενο είναι «ένας ευρύτερος σχεδιασμός με συγκεκριμένους στόχους, που συνοδεύεται σχεδόν πάντα από εκστρατείες ενημέρωσης, καμπάνιες ευαισθητοποίησης όπως και δυνατότητα παρακολούθησης εκπαιδευτικών σεμιναρίων στο πλαίσιο αναμορφωτικών μέτρων για τους παραβάτες». Η λατρεία της ταχύτητας κι ο εγωισμός του τιμονιού λειτουργούν θανατηφόρα. Μελέτη του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας εκτιμά πως αύξηση της ταχύτητας κατά 20 χιλιόμετρα οκταπλασιάζει την πιθανότητα πρόκλησης θανατηφόρου τροχαίου. Λοιπόν, συνεχίζουμε;
 «Το πρόσφατο τραγικό συμβάν στην Εθνική Αθηνών - Λαμίας έφερε και πάλι στη δημοσιότητα το θέμα της οδικής ασφάλειας, που θα έπρεπε να αποτελεί καθημερινό μέλημα της Πολιτείας και των πολιτών. Σε ένα περιβάλλον ανομίας κινδυνεύουμε όλοι μας καθημερινά. Είναι, επιτέλους, η στιγμή να αποτελέσει προτεραιότητα αυτό το ζήτημα που κοστίζει ζωές και αποτελεί τροχοπέδη και στην ανάπτυξη του τόπου μας», τονίζει με δήλωσή της στην «Κ» η κυρία Βασιλική Δανέλλη–Μυλωνά, πρόεδρος του Ινστιτούτου Οδικής Ασφάλειας (ΙΟΑΣ) «Πάνος Μυλωνάς». «Η ασφάλεια στις μετακινήσεις μας είναι ανθρώπινο δικαίωμα, που πρέπει να το διασφαλίζουμε και να το διεκδικούμε καθημερινά. Το σοκαριστικό περιστατικό καταδεικνύει πως στη χώρα μας δεν αρκούν οι ασφαλείς δρόμοι. Η οδική συμπεριφορά μας και η κινητοποίηση της Πολιτείας, τόσο στο κομμάτι της εκπαίδευσης όσο και της αστυνόμευσης, έχουν τον κρισιμότερο ρόλο», συμπληρώνει.
Το ΙΟΑΣ δίνει μεγάλο βάρος στην υποχρεωτική –από μικρή ηλικία και διά βίου– εκπαίδευση στην οδική ασφάλεια. Υλοποιεί εδώ και σχεδόν μία δεκαετία προγράμματα βιωματικής εκπαίδευσης για όλες τις ηλικίες, έχοντας ήδη εκπαιδεύσει 150.000 μαθητές, εκπαιδευτικούς, επαγγελματίες, προσωπικό σωμάτων ασφαλείας και πολίτες. «Στόχος είναι η καλλιέργεια αντίστοιχης κουλτούρας, για την ανάπτυξη υπεύθυνων οδηγών και υπεύθυνων πολιτών», τονίζουν τα στελέχη του ιδρύματος.
Διασκευή από τον ημερήσιο τύπο
(Η Καθημερινή, 5/03/2017)

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΛΟΓΟΥ
Στην τάξη σου ολοκληρώσατε την ερευνητική εργασία με θέμα τα «τροχαία δυστυχήματα». Η ομάδα σου παρουσιάζει τα αποτελέσματα στην ημερίδα που διοργανώνει το σχολείο σου με θέμα την «οδική αγωγή». Στην ομιλία σου (500-600 λέξεις) παρουσιάζεις:
α) Τα αίτια που οδηγούν στην πρόκληση τροχαίων ατυχημάτων.

β) Τους τρόπους με τους οποίους η εκπαίδευση και η πολιτεία μπορούν να συμβάλλουν στην πρόληψη και αντιμετώπισή τους.