"Μαθητικές τυπολογίες" .... Εσύ σε ποια ανήκεις;

Ο μαθητής είναι εκείνος χάριν του οποίου γίνεται η διδασκαλία. Είναι ένας από τους βασικότερους παράγοντες του τριγώνου της αγωγής, το οποίο συντίθεται από το δάσκαλο, το μαθητή και το γνωστικό αντικείμενο. Για να επιτευχθεί ικανοποιητική γνώση του μαθητικού πληθυσμού και να διαγνωστούν οι ανάγκες όλων των μαθητών, έχουν εκπονηθεί κατά τις τελευταίες δεκαετίες οι λεγόμενες μαθητικές τυπολογίες, με τις οποίες επιδιώκεται ο επακριβής τυπολογικός χαρακτηρισμός των μαθητών, ώστε η παρεχόμενη μάθηση να αξιοποιεί τα ιδιαίτερα μαθητικά χαρακτηριστικά και τις ιδιοτυπίες που κάθε μαθητής έχει.

            Μια από τις πιο γνωστές μαθητικές τυπολογίες είναι αυτή των Th. Good και  C. Power, σύμφωνα με την οποία οι μαθητές εντάσσονται σε έναν από τους παρακάτω τύπους :

       I.                Ο επιτυχημένος μαθητής

            Ο μαθητής αυτός διακρίνεται για τις υψηλές του επιδόσεις, που είναι αποτέλεσμα οπωσδήποτε μελέτης, αλλά και εσωτερικών κινήτρων μάθησης, ικανοποιητικού συναισθήματος και υψηλής αυτοεκτίμησης. Έχει συνήθως καλές σχέσεις με τους περισσότερους από τους συμμαθητές του και ενδιαφέρεται για την αναγνώριση και προβολή των επιδόσεών του. Μια τάση ελιτισμού συνήθως αναπτύσσεται στον μαθητικό αυτό τύπο, που σε οριακές καταστάσεις προσεγγίζει τη συμπεριφορά της απόλυτης αυταρέσκειας. Ο τύπος αυτός προέρχεται συνήθως από οικογενειακό περιβάλλον στο οποίο οι γονείς τηρούν σταθερή και θετική στάση προς τα παιδιά και έχουν καλές επικοινωνιακές σχέσεις μαζί τους.

    II.                Ο κοινωνικός μαθητής

            Ο μαθητής αυτός επιδιώκει με σταθερή θέληση την κοινωνική επιδοκιμασία. Αναπτύσσει καλές σχέσεις με το σύνολο σχεδόν των συμμαθητών του και προβάλλει ηγετικό προφίλ όποτε οι καταστάσεις το επιτρέπουν. Επιζητεί επίσης οι επιδόσεις του στα μαθήματα να είναι καλές, ώστε να έχει και απ’ αυτή την πλευρά την κοινωνική αναγνώριση. Δηλαδή το κύριο χαρακτηριστικό του μαθητικού αυτού τύπου είναι η άνεση που χαρακτηρίζει τις διαπροσωπικές του σχέσεις. Προέρχεται κατά κανόνα από οικογενειακό περιβάλλον που έχει επιτυχημένη κοινωνική παρουσία.

 III.                Ο εξαρτημένος μαθητής

            Δύο είναι τα βασικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα του μαθητικού αυτού τύπου: η μειωμένη αυτοπεποίθηση και η συναρτώμενη προς αυτήν χαμηλή επίδοση στα μαθήματα. Ο μαθητικός αυτός τύπος έχει την ανάγκη να έχει πάντοτε κάποια εξωτερικά στηρίγματα, χωρίς τα οποία αισθάνεται ανασφαλής. Δεν αναπτύσσει πρωτοβουλίες και δε διακρίνεται για την κριτική του σκέψη. Ο εξαρτημένος μαθητής προέρχεται κατά κανόνα από οικογενειακό περιβάλλον στο οποίο οι γονείς ασκούν υπερβολικό έλεγχο στα παιδιά και αποθαρρύνουν συνήθως τις πρωτοβουλίες του. Η τακτική αυτή δημιουργεί έλλειψη αυτοπεποίθησης στα παιδιά, πενιχρό αυτοσυναίσθημα και γενική αίσθηση μειονεκτικότητας.

IV.                Ο αρνητικός / αδιάφορος μαθητής

            Ο μαθητής αυτός τηρεί αρνητική στάση προς το σχολείο και γι’ αυτό οι επιδόσεις του στα μαθήματα είναι χαμηλές. Είναι γενικά απειθής και δύσκολος και πολλές φορές δημιουργεί προβλήματα στην τάξη και στο σχολείο με τη συμπεριφορά του. Προέρχεται άλλοτε από αυστηρό οικογενειακό περιβάλλον, έντονα απορριπτικό προς τα παιδιά, και άλλοτε από δημοκρατική οικογένεια, η οποία δεν προσδιόρισε όμως στα παιδιά κάποια όρια κοινωνικής ευπρέπειας.

   V.                Ο μοναχικός μαθητής

            Ο μαθητής αυτός ελάχιστα μετέχει στο σχολικό βίο και διακρίνεται για κάποιας μορφής νευρωτική αυτάρκεια. Η απόδοσή του στα μαθήματα δεν είναι απαραιτήτως χαμηλή, κυρίως στις εξεταστικές δοκιμασίες που μετέχει μαζί με τους άλλους μαθητές. Κατά τη διάρκεια του διδακτικού έτους δε μετέχει κατά κανόνα στο καθημερινό μάθημα. Γενικά δείχνει να αδιαφορεί για το περιβάλλον του και συνήθως τον αγνοούν και οι υπόλοιποι. Είναι ακοινώνητος, συνεσταλμένος, αλλά έχει αυτοεκτίμηση. Κάποια στοιχεία νευρωτικότητας είναι εμφανή στη συμπεριφορά του.

Βιβλιογραφική Παραπομπή:

Βερτσέτης  Β.Α. (2002)  Διδακτική. Γενική  Διδακτική. Τόμος Α’ . Αθήνα. Δ’ Έκδοση.

 

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην Ιστοσελίδα http://www.nellyparmaki.gr/