Οι προκλήσεις των εκπαιδευτικών ειδικής αγωγής

 Είναι ευρέως γνωστό ότι οι εκπαιδευτικοί που απασχολούνται στην ειδική εκπαίδευση είναι επιφορτισμένοι με επιπρόσθετες αρμοδιότητες και ευθύνες λόγω των ιδιαίτερων αναγκών των μαθητών. Παρατηρείται πως:

• Είναι αναγκαία η αναλυτική και συστηματική διερεύνηση της φύσης του προβλήματος. Πολλές φορές οι εκπαιδευτικοί λαμβάνουν μέρος ή κάνουν οι ίδιοι τη διάγνωση της προβληματικής συμπεριφοράς και είναι εκείνοι που ενημερώνουν τους γονείς ή παραπέμπουν τα παιδιά στο διαγνωστικό κέντρο, στην ιατροψυχολογική ή ιατροπαιδαγωγική ομάδα (Πολυχρονοπούλου-Ζαχαρογεώργα, 1995  Δράκος, 2002  Obeng, 2007). Ιδιαίτερα δύσκολη είναι η θέση τους όταν προσπαθούν να πείσουν τους γονείς να μεταβούν σε κάποιον ειδικό ή σε κάποιο διαγνωστικό κέντρο (Obeng, 2007).
• Αρκετά συχνά αναλαμβάνουν το ρόλο του «αξιολογητή» των ειδικών αναγκών, καθώς είναι οι μοναδικοί υπεύθυνοι για τη συγκέντρωση πληροφοριών αναφορικά με τις δυνατότητες του παιδιού, τον τρόπο που μαθαίνει, τι ακριβώς έχει μάθει, πού ακριβώς έχει αποτύχει σε σχέση με την ηλικία του και το επίπεδο των ικανοτήτων του (Πολυχρονοπούλου- Ζαχαρογεώργα, 1995  Δράκος, 2002). Ο ρόλος τους, λοιπόν, είναι ιδιαίτερα σημαντικός στην άμεση αναγνώριση των μαθησιακών δυσκολιών κυρίως (Σιδηροπούλου-Δημακάκου, 1999).
• Καταρτίζουν οι ίδιοι θεραπευτικά-εκπαιδευτικά προγράμματα και προβαίνουν σε διαρκή τροποποίηση των στόχων, τεχνικών και μεθόδων διδασκαλίας, ώστε να ανταποκριθούν στις ανάγκες της εξατομικευμένης παρέμβασης  (Πολυχρονοπούλου-Ζαχαρογεώργα, 1995  Brownell, 1997  Olivier, & Williams, 2005). Η κάθε διαδικασία αποκτά στην πράξη εξατομικευμένο χαρακτήρα, γεγονός που δηλώνει ότι από κάθε ιδιαίτερη περίπτωση πηγάζουν διαφορετικές προκλήσεις – απαιτήσεις και συγχρόνως καθίσταται αδύνατη η γενίκευση της αντιμετώπισης του προβλήματος με την εφαρμογή της ίδια στρατηγικής σε όλες τις περιπτώσεις (Δράκος, 2002). Ως αποτέλεσμα, ο εκπαιδευτικός είναι αναγκαίο να είναι γνώστης των ικανοτήτων κάθε μαθητή χωριστά και των συνθηκών, κάτω από τις οποίες μαθαίνει καλύτερα (Olivier, & Williams, 2005). Αξιοσημείωτο είναι πως το αναλυτικό πρόγραμμα της ειδικής αγωγής παρέχει μόνο τις κατευθυντήριες γραμμές για την κατάρτιση αυτών των προγραμμάτων  (Μανούκα, 2005).
• Μέσα στα πλαίσια αυτά υιοθετούν και δημιουργούν υλικά και μέσα που ταιριάζουν στις ιδιαίτερες ανάγκες κάθε μαθητή (Πολυχρονοπούλου - Ζαχαρογεώργα, 1995  Δράκος, 2002).
• Αξιολογούν και ενδυναμώνουν διαρκώς την πνευματική και συναισθηματική ανάπτυξη των μαθητών, ενώ παράλληλα συμβάλλουν στην κοινωνική τους προσαρμογή (Πολυχρονοπούλου - Ζαχαρογεώργα, 1995  Μανούκα, 2005). Ταυτόχρονα, τους βοηθούν να βιώσουν τη χαρά της δημιουργίας και της αισθητικής απόλαυσης και να μάθουν να διαχειρίζονται ορθά τον ελεύθερο χρόνο τους (Μανούκα, 2005).
• Αναλαμβάνουν το δύσκολο έργο της πληροφόρησης και της υποστήριξης των γονέων (Στασινός, 1999  Γενά, 2002  Δράκος, 2002), οι οποίοι συχνά υπερπροστατεύουν το παιδί (Σιδηροπούλου-Δημακάκου, 1999) αμφισβητούν το έργο του εκπαιδευτικού και μεταθέτουν το θυμό και την απογοήτευσή τους στο πρόσωπό του (Γενά, 2002  Μανούκα, 2005). Για το λόγο αυτό καλούνται να έχουν σωστή και έγκαιρη ενημέρωση για τα διαθέσιμα προγράμματα εκπαίδευσης, υποστήριξης και αποκατάστασης (Πολυχρονοπούλου-Ζαχαρογεώργα, 1995).

          Εν κατακλείδι, ο εκπαιδευτικός καλείται να παρέμβει προληπτικά, διαγνωστικά και με την εκπαιδευτική διαδικασία, παρακολουθώντας τόσο την εξελικτική-αναπτυξιακή και μαθησιακή πορεία του μαθητή όσο και την επαγγελματική κατάρτιση, τον επαγγελματικό προσανατολισμό και τη δυνατότητα επανεκπαίδευσής του (Δελλασούδας, 2003).

            Στα πλαίσια όμως της προσπάθειάς τους, συχνά τον βασανίζουν ερωτήματα, όπως «Τι συμβαίνει με αυτό το παιδί;», «Γιατί δεν μπορεί να μάθει αυτά που του διδάσκω;», «Μήπως κάνω κάποιο λάθος;», «Τι άλλο θα έπρεπε να κάνω;», «Γιατί είναι απαραίτητο να μάθει ό,τι θα διδαχθούν τα υπόλοιπα παιδιά;», «Γιατί δεν πρόκειται να απολαύσει τους καρπούς των προσπαθειών και των κόπων του;» (Πολυχρονοπούλου-Ζαχαρογεώργα, 1995).

Βιβλιογραφική Πηγή: 

Αντωνίου, Α.-Σ., Αναγνωστοπούλου, Θ., & Γάκη, Α, (2009). Επαγγελματική Εξουθένωση Εκπαιδευτικών Ειδικής Αγωγής. Κεφάλαιο Βιβλίου υπό δημοσίευση.